Kuluçka Süreci

Kullanılan su mutlaka ilk kullanım suyu olmalı ve tercihen izole edilmiş bir yer altı kaynağı veya kuyudan alınıyor olmalıdır. Akarsu veya akıntıdan gelen sular bulanık olabilir veya yabancı materyal içerebilir ki bu da larval dönemde istediğimiz bir durum değildir.

Eğer akarsu veya akıntı suyu kullanılması gerekiyorsa, giriş suyuna mutlaka filitrasyon uygulanmalıdır. Ideal durumlarda kuluçkahane sistemleri için tek kullanımlık, soğuk ve patojenden ari su kullanmalıdır.

Kapalı devre su kullanımı gün geçtikçe artmakta olup, bu yöntemde su çok iyi filtre edilmeli ve oksijen seviyesi sürekli olarak tavsiye edilen seviyelerde tutulmalıdır. Bu seviyeler ileriki sayfalarda ayrıntılarıyla anlatılacaktır.

Eğer giriş suyunun bir şekilde bulanma ihtimali varsa kesinlikle bir filitrasyona ihtiyaç vardır. Suda asılı kalan ve hatta çok küçük partiküller bile larvaların solungaçlarını tıkayarak farklı komplikasyonlara ve hatta ölümlere sebep olabilir. Piyasada pek çok filtre vardır. Alttaki resimde, mikro elekli bir kum filtresi örneklenmiştir.

Eğer kapalı sistem kullanılıyorsa, veya giriş suyunda bir şekilde bakteriyel kontaminasyon riski varsa, UV filtre veya ozonlama kullanımı mutlaka değerlendirilmelidir.

Mikroelekli tambur filtre

Aşağıdaki su şartları, yumurtaların inkübasyonu sırasında ve ilk larval dönemde kullanılan ideal su parametreleridir:

• Sıcaklık: İdeal inkübasyon 8 – 12⁰ C olup, uzun sürmemek kaydıyla 4 - 19⁰ C tolere edilebilir.
• Çözülmüş oksijen: Oksijen seviyesi giriş suyunda > 95%, çıkış suyunda > 75% olmalıdır.
• pH: 6.7 – 8.0 arasında olmalıdır.
• Suda çözülmüş gazlar: (Nitrojen) < 105%. Süper doymuş gaz içeriğinde “gas bubble disease” (gaz baloncuğu hastalığı) olma ihtimali vardır.
• Alkalilik/Sertlik: Alkalilik > 75 mg/litre olmalıdır..
• Kimyasallar ve Mineraller: Amonyak, Kadmiyum, Klor, Bakır, Hidrojen Sülfat, Kurşun, Civa ve Çinko, ya tamamen olmamalı, ya da minimum miktarlarda olmalıdır.
• Işık Seviyesi: Bütün kuluçkahane sürecinde daima düşük ışık seviyesi kullanılmalı, direk güneş ışığından mutlaka kaçınılmalıdır.

Farklı kuluçkahane sistemleri farklı su akışı gerektirebilir, fakat genel kural; her 100.000 yumurta için en az 4-6 litre/dk debi ve 15⁰C’nin altındaki su sıcaklığıdır.

Su sıcaklığı, oksijen seviyesiyle doğru orantılı olduğu için 15⁰C’nin üzerindeki sularda bu debi arttırılmalıdır. Mümkünse oksijen seviyesi sürekli gözlemlenmeli 6 ppm’in altına düşmemelidir.

Gözlü yumurtaların üzerinden akan su debisi, yumurtaları çok hızlı veya şiddetli bir şekilde hareket ettirmemek için aşırı olmamalıdır. İnkübatörlerde yumurtaların ajitasyonu veya hafifçe yuvarlanması, larvalar yumurtadan çıkmaya başladığında yumurta kabuklarını ayırmak / yıkamak için faydalıdır.

Yumurtalarınızı aldıktan ve uygun bir yöntemle saydıktan sonra sıra artık yumurtaları inkübasyona almaktır. Her ne kadar bütün kuluçka süreçlerinde çok dikkatli olmamız gerekiyorsa da, bu bölüm kuluçkahanenin en hassas kısmıdır ve sadece ehil personel tarafından yapılmalıdır. Farklı inkübasyon sistemleri mevcuttur. Burada mühim olan sizin şartlarınıza en fazla uygun ve güvenilir bir sistemle çalışmaktır.

Üç temel inkübasyon çeşidi vardır:

● Dikey inkübatörler - Kuluçka Dolabı (“Heath trays or stack”).

● Yatay inkübatörler - Kuluçka Kanalı (“California baskets or trays”)

● Kavanoz tipi inkübatorler - Zuger Şişesi (“Jars or Upwelling”)

Birçok dikey inkübatör (kuluçka dolabı) vardır. En son model inkübatörler güçlendirilmiş plastikten yapılmış olup - GRP (Glass Reinforced Plastic) – toksik olmayan plastik ihtiva etmektedir ve çok dayanıklıdır, dezenfekte etmesi ve temizlemesi son derece kolaydır.

En çok kullanılan çeşiti aşağıdaki resimde de görülen “Mari Source” sistemidir. Dikey inkübatörlerin temel prensibi, su en üstteki tepsinin giriş kanalından girer, yumurta tepsisinin üzerinden yıkayarak geçer, tepsinin ön duvarındaki çıkış kanalından geçerek altındaki tepsinin giriş suyunu besler ve en son tepsiye gelinceye kadar bu süreç aynı şekilde devam eder.

Yumurtaların daha iyi çatlaması için yumurtaların tepsilere 2 kattan (yumurta derinliği olarak) dağa fazla konmamasına dikkat edilmelidir (tepsi başına yaklaşık 12500 – 15000 yumurta).

• Üst üste 8 veya 16 tepsi alabilmesinden dolayı en az alanı kullanması,
• Suyun daha etkin kullanımı,
• Bazı lotların izole edilebilmesi, ve gözlem amaçlı bazı tepsilerin sistemden ayrılabilmesi.
• Yumurtaların ve henüz yeni çıkmış larvaların dışarı kaçmasını önlemek açısından tepsilerin üzeri elek ile kaplıdır.
• Keseli larvaların daha etkili bir şekilde alınması

• Larvalar yüzme hareketine başladığı ve ilk yemlemeye başlandığı anda larvalar tank veya havuzlara alınmalıdır.
• Sürekli olarak ölü yumurtaların ayıklanması ve temizlenmesi gereklidir.

Pek çok çeşit yatay inkübatör (Kuluçka Kanalı) vardır. Dikey sistemlerde olduğu gibi yatay sistemler de güçlendirilmiş, toksik olmayan (GRP) plastikten yapılmıştır.

Yatay inkübatörlerdeki temel prensip olarak tepsiler genelde seri olarak uç uca eklenmeleridir. Kuluçkahane kullanım alanına ve su debisine göre değişmekle birlikte yalak başına 4 ila 8 tepsiden oluşurlar.

Tepsiler ızgaralıdır, düz bir tabana sahiptirler ve bir yalağa oturtulurlar. Her bir tepsinin sonunda alt tarafa doğru uzanan ve suyun yumurtaların üzerinden yukarı doğru akmasını kolaylaştıran bir kısım vardır. Tepsilerin suyun yanlardan akmasını engelleycek şekilde yalağa düzgün yönde oturtulmasına dikkat etmek gerekir.

Tepsilerdeki ızgara boyutu, yumurtasından yeni çıkmış keseli larvanın, ızgara aralığından yalağa düşmesine izin verecek uygun boyutta olmalıdır. Kuluçka tamamlandıktan sonra, tepsiler kalan ölü yumurta ve yumurta kabuklarıyla birlikte kaldırılır. Keseli larvalar daha sonra kalan kesesinden beslenebilir, yüzebilir ve aynı yalakta beslenmeye başlayabilir.

• Kullanım kolaylığı,
• Ucuz olması ve tesiste kurulum kolaylığı,
• Yumurtaların durumunu daha rahat gözleme kolaylığı,
• Suyun verimli kullanımı,
• Yumurta çatlatması ile ilk larvanın yemlenmesinin aynı tankta yapılabiliyor olması.

• Diğer sistemlerden daha fazla alan kaplar

Geçmişte bu inkübatörler sadece yumurtaların gözlenme sürecine kadar kullanılırdı. Fakat yumurtaların açılması safhasında da bu sistemler kullanılabilir.

Su, bu silindirik kavanozların alt kısmından girer ve yukarı doğru hareket eder. Oksijen yukarı doğru hareket eden bu su vasıtası ile yumurtalara taşınır ve su deviniminin hacmin içinde homojen dağıldığından emin olunmalıdır. Bunun için, yumurtaların hemen altına bir difüzör (hava taşı veya delikli bir yüzey) yerleştirilerek yapılır.

Larvalar bu inkübatörde yüzmeye başladığı zamana kadar tutulabilir. İnkübatör yetiştirme tankına yerleştirilir ve balıklar daha aktif hale geldiğinde, çoğunluğu kendi başına yüzerek dışarı çıkarken, kavanozda geri kalan kısmının dökülmesi gerekir.

Dökülme işlemi içeride kalan larvalara zarar vermeden hasasiyetle yapılmalıdır. Kavanoz tipi inkübatörün (Zuger Şişesi) içinde bulunduğu yalağın içindeki su yüksekliği, dışarı çıkan larvanın düşerken zarar görmemesi için, kavanoz yüksekliğinin en az ½’si kadar olmalıdır.

Kuluçka kavanozları (Zuger Şişeleri), yumurtaların suda kısmen asılı kalmasını sağlamak üzere su akışını kullanarak gerekli devir daimi sağlar. Yumurtalar, toplam inkübatör hacminin en fazla üçte ikisini içermelidir. Suyun akış hızı, yumurtaların durağan haldeki derinliğinin (yüksekliğinin) yaklaşık% 50'si kadar askıda duracak şekilde ayarlanmalıdır (yani, su kapalıyken yumurtalar 10 cm derinliğinde ise, su akışı ile yaklaşık 15 cm derinliğinde olmalıdır).

• Kullanım kolaylığı,
• Yumurta kabuklarının ve ölü yumurtaların kendiliğinden dışarı çıkmasından dolayı sistemin kendi kendini temizleyebilmesi
• İşçilikten tasarruf,
• Kuluçkayı direkt yalaklarda yapabilme kolaylığı.

• Yumurtaların doğru seviyede asılı kaldığını sürekli gözlemlemek gerekir
• Hava kabarcığı oluşumu veya su akış hızı fazlalığından dolayı, kontrol eksikliğinde kayıpların artabilme ihtimali vardır.
• Larvaların stresi potensiyel olarak daha yüksektir.

Kavanoz tipi inkübatörlerin (Zuger Şişesi) temel yapısı

Kullanılan inkübasyon çeşidine bakılmaksızın, son safhada yumurtaları gözetmek çok önemlidir. Yani:

• Yumurtalara yeterli oksijenin sağlanabilmesi adına su akışını sürekli kontrol etmek gerekir. Oksijen seviyesi sürekli gözlenmeli ve tavsiye edilen seviyede olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Ölü yumurtalar mantar enfeksiyonu için uygun ortam sağlar, bu nedenle ölü yumurtaların her an izlenmesi ve ayıklanması çok önemlidir. Özel olarak tasarlanmış yumurta "cımbızları" veya bir emme balonu ve pipeti, ölü yumurtaları veya mantarları çıkarmanın en iyi yoludur. Bu aletler canlı ve sağlıklı yumurtaları veya yumurtadan yeni çıkmış keseli larvaları minimum düzeyde rahatsız etmek amacıyla kullanılmaktadır.

Emme balonu ve pipeti

Yumurta cımbızı